منبع انبساط باز

توضیحات

منبع انبساط باز از جمله تجهیزاتی است که برای کنترل فشار و اثرات ناشی از انبساط آب یا هر ماده‌ای در یک سیستم تاسیسات قرار می‌گیرد. منبع انبساط می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد مانند منبع انبساط بسته، دیافراگمی و تیوبی که در مطالب دیگ توضیح داده شده‌اند. در این مقاله به معرفی کامل محصول منبع انبساط باز پرداخته‌ایم.

منبع انبساط باز چیست و چه کاربردی دارد؟

منبع انبساط باز یا مخزن انبساط اتمسفریک، همانطور که از اسم آن پیداست، برای جلوگیری از صدمات انبساط مایعات در سیستم کاربرد دارد. این منبع به طور معمول در موتورخانه استفاده می‌شود. منبع انبساط باید حداقل 120 سانتی متر بالاتر از وسایل تبادل حرارت قرار بگیرد. این منبع به صورت موازی در سیستم آب گرم مصرفی متصل و باعث می‌شود که بعد از گرم و منبسط شدن آب، به لوله‌ها صدمه‌ای وارد نشود. این نوع مخزن به دو صورت تولید می‌شود:

• مخزن انبساط باز گرد
• مخزن انبساط باز مکعبی

ظرفیت منبع انبساط باز چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه دقیق حجم منبع انبساط، دستخوش پارمترهای بسیاری است. به این طریق که باید ابتدا حجم کل آبی که در سیستم لوله کشی آب گرم و دیگ‌ها هست را باید محاسبه کرد و سپس با توجه به ضریب انبساط حجمی آب و همچنین اختلاف دمای اولیه (قبل از داغ شدن و بعد از پر شدن سیستم ) و دمای ثانویه ( یا دما کارکرد دیگ)، حجم مورد نیاز برای انبساط این منبع به دست آورد.

به طور کلی، مخزن انبساط باز را می‌توان با ضرب یک عدد ساده در ظرفیت دیگ محاسبه کرد. این روش یک روش سرانگشتی بوده و برای محاسبه دقیق‌تر باید به پارامترهای دیگر توجه کرد.

حجم منبع انبساط باز = 0/003 × ظرفیت دیگ (کیلو کالری/ساعت)

• مثلا اگر یک دیگ برابر با 250000 کیلوکالری بر ساعت ظرفیت داشته باشد، باید منبع انبساطی برابر با 750 لیتر برای سیستم در نظر گرفت.

البته باید به این نکته اشاره کنیم که محاسبه حجم منبع انبساط باز برای سیستم سرمایش کمی متفاوت تر است. چرا که مقدار کاهش حجم آب در سیستم سرمایش با توجه با به اینکه دمای آب از 25 به 7 درجه سانتگیراد نزول می‌کند، کمتر از حالت افزایش است که از 25 به 75 یا بیشتر می‌رسد.

منبع انبساط باز از نوع مکعبی بهتر است یا استوانه ای؟

به طور کلی، هر مخزنی اگر به صورت مکعبی ساخته شود، میزان متریال کمتری در حجم برابر خواهد داشت. یعنی هزینه اولیه متریال کمتر است. ولی هزینه تولید مانند ورق کاری، جوشکاری و … در این نوع مخازن بیشتر است.

در مورد منابع گرد، درست است که هزینه اولیه متریال کمتر است، ولی به طور کلی، منبع انبساط گرد، بیشتر عمر می‌کند. چون هزینه مربوط به خدمات ورقکاری و جوشکاری در آن است و همچنین فشاری که در گوشه‌های نوع مکعبی وجود دارد در این مخزن وجود ندارد.

مخزن انبساط اتمسفریک باید کجا قرار گیرد؟

این وسیله، به طور کلی باید در بالاترین نقطه یک سیستم گرمایش قرار گیرد. معمولا منبع انبساط باز را حدود ۲ متر بالاتر از بالاترین مصرف کننده قرار می‌دهند. مانند بالای پشت بام! در موتورخانه‌های کوچک بالای ساختمان‌ها قابل مشاهده هستند.

چرا که فشار داخی سیستم در این حالت برابر با فشار ثقل آب است و باید این سیستم به صورت کامل در یک تا دو متر حداقل بالاتر از آخرین مصرف‌کننده آب گرم موتورخانه باشد تا بتواند هم کار جلوگیری از فشار به خاطر انبساط را انجام دهد هم اینکه در شرایط مختلف آب سر ریز نکند. شکل زیر شماتیک قرار گیری یک مخزن انبساط باز در پشت بام و همچنین نحوه تغذیه آن از آب شهری را نشان می‌دهد.

دلیل سر ریز شدن آب از درون مخازن انبساط اتمسفریک چیست؟

این پدیده به خاطر این رخ می‌دهد که در یک جای سیستم، آب پر فشار یا آب شهری (که میتواند از پمپ تغذیه شود) وارد سیستم آب گرم یا آب کثیف می‌شود. در این صورت باید موارد ذیل را چک کنید!

1. فلوتر منبع انبساط باید جای خوبی قرار گرفته باشد.
2. منبع کویل دار یا منبع دو جداره از داخل سوراخ نشده باشد.
3. منبع تغذیه سیستم ممکن است از یک شیر دیگر باشد که خراب باشد.
4. بعد از تعمیرات ممکن است که رایزر آب مصرفی به آب داخل دیگ متصل باشد.

انواع منبع انبساط چیست؟

به طور کلی مخزن انبساط، دو مدل کلی دارد. از نوع باز یا از نوع بسته (که به آن تحت فشار می‌گویند) . منبع نوع باز سه متر بالاتر از سیستم قرار می‌گیرد. در نوع تحت فشار می‌تواند در داخل موتورخانه قرار گیرد. در نوع مخزن انبساط تحت فشار، معمولا امکان نصب مخزن انبساط باز وجود ندارد لذا این نوع به کار می‌رود. برای خواندن در مورد منبع انبساط بسته، روی ادامه کلیک کنید!

سوالات متداول در ارتباط با منبع انبساط باز

مشکلات ناشی از درست عمل نکردن منبع انبساط چیست؟

منبع انبساط یکیاز تجهیزاتی است که تاثیر عملکرد آن در سیستم لوله کشی و خطوط انتقال سیال در تاسیسات بسیار زیاد می‌باشد. از مزایای این محصول می‌توان به جلوگیری از آسیب دیدگی لوله‌ها اشاره کرد. از جمله مشکلاتی که می‌تواند درست عمل نکردن این دستگاه برای سیستم ایجاد کند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ترک خوردگی و شکستگی لوله‌ها
• انفجار و ترکیدگی لوله‌ها
• ایجاد کشش در لوله و اتصالات
• اختلال در عملکرد تاسیسات مکانیکی

منبع انبساط باز در کجای سیستم گرمایش ساختمان نصب می‌شود؟

معمولا مخازن انبساط باز را بروی پشت بام منازل نصب می‌کنند. از آنجایی که فشار در سیستم به صورت ثقلی بروی تغذیه شونده‌ها اعمال می‌شود لذا برای جلوگیری از سرریز شدن منابع انبساط باز باید دو الی سه متر بالاتر از بالاترین تغذیه شونده قرار بگیرد لذا این منابع را در پشت بام قرار می‌دهند.

مزایای منبع انبساط باز

ضریب اطمینان مخزن انبساط باز بالا است به این دلیل که اگر آب اضافی در سیستم وجود داشته باشد به راحتی وارد مخزن و سرریز می‌شود در حالی که در منبع انبساط تحت فشار این عمل تابع عملکرد شیر اطمینان است. دیگر مزیت‌ها به این صورت است

• افزایش طول عمر
• صرفه اقتصادی
• اطمینان بالا از راندمان سیستم گرمایش
• حفظ شدن انرژی در سیستم
• هزینه کم بابت تعمیرات و نگهداری راحت

سوالات متداول درباره ی مخازن انبساط باز

در هنگام خرید این محصول به نکات زیر توجه نمایید:

در هنگام خرید مخزن انبساط باز باید ظرفیت آن را در نظر بگیریم . ضخامت و جنس این محصول مهم‌ترین پارامتری است که در طول عمر این محصول تاثیر دارد. در صورت خرید نوع باز یا تحت فشار سرویس سیستم در مدت زمان‌های مشخص انجام شود. همچنین برسی نوع تحت فشار نیازمند توجه بیشتری است.

برای تهیه‌ی تجهیزات دیگر موتورخانه به سایت اینترنتی تجهیزستان مراجعه کنید.